مقایسه هیدروکسید سدیم و هیدروکسید پتاسیم از نزدیک

بررسی شباهت ، تفاوت و موارد استفاده هیدروکسید سدیم و هیدروکسید پتاسیم

مقدمه 

گاهی اوقات کارشناسان شیمی در آزمایشگاهها یا پروژه ها دچار سردرگمی شده و انتخاب ماده ی شیمیایی مناسب می تواند کار دشواری باشد . دنیای شیمی و مواد شیمیایی بسیار گسترده است ، بنابراین همیشه باید بهترین انتخاب را از بین ترکیبات مشابه چند ماده شیمیایی داشته باشیم . دو ترکیبی که معمولا بطور نزدیک و پایاپای گزینه های مطلوبی برای انتخاب هستند هیدروکسید سدیم و هیدروکسید پتاسیم می باشند ، اگر شما هم بر سر دو راهی استفاده از یکی از این دو ترکیب گیر افتاده اید ، مقاله پیش رو به شما کمک خواهد کرد که صحیح ترین گزینه را انتخاب کنید و با شباهت ها ، تفاوت ها و کاربردهای این دو ماده آشنا شوید . در ادامه با پرک شیمی همراه باشید .

خواندن این مقاله هم به شما پیشنهاد می گردد :

سود پرک | سود سوزآور | هیدروکسید سدیم جامد | Caustic soda flakes

هیدروکسید های فلزات قلیایی بصورت گسترده در آب حل می شوند ، مانند اکثر ترکیباتی که وجود دارند ، این دو ترکیب هم نام های مشترکی دارند که اگر فعال حوزه مواد شیمیایی باشید به احتمال زیاد با آنها آشنایی دارید . شاید نام هیدروکسید سدیم (NaOH) را به عنوان سودا یا سود سوزآور شنیده اید ، در حالی که هیدروکسید پتاسیم (KOH) را معمولا به عنوان پتاس به خاطر می آورید . از این دو محصول در موارد بسیاری استفاده می شود و به نحوی هر کدام از آنها ویژگی های خاص خود را دارا هستند .

موارد استفاده از هیدروکسید سدیم و هیدروکسید پتاسیم

از این دو ماده در بسیاری از کاربردهای تولیدی استفاده می شود ، این مواد شباهت های جالبی با هم دارند و می توان از آنها با توجه به جزئیات و خواصی که دارند در یک پروژه استفاده کرد ، یعنی هر دو می توانند در یک پروژه کاربردهای مشترکی داشته باشند . در ساخت صابون ها ، هم از هیدروکسید پتاسیم و هم از هیدروکسید سدیم استفاده کرد ، طی این فرآیند چربی ها به صابون تبدیل می شوند . به همین ترتیب می توان از هر دو ترکیب برای ساخت بیودیزل استفاده کرد .

هیدروکسید پتاسیم و هیدروکسید سدیم با حل شدن به تری گلیسیرید واکنش نشان می دهند . بطوری که در یک فرآیند تری گلیسیریدها که همان قسمت های اصلی چربی و روغن می باشند با lye ( آب قلیایی ) مورد واکنش قرار گرفته و طی یک فرآیند صابونی شدن صابون را به وجود می آورد که از نظر شیمیایی به نوعی نمک اسید چرب شناخته می شود .

علاوه بر شباهت های آنها ، چند کاربرد هم وجود دارد که باعث می شود نتوانید بین این دو یکی را بر دیگری ترجیح دهید . مثلا هیدروکسید پتاسیم به عنوان الکترولیت در باتری های قلیایی استفاده می گردد ، در حالی که هیدروکسید سدیم در تصفیه آب استفاده می شود . بنابراین هر دو ماده بسیار ارزشمند هستند و سود رسان هستند اما برای درک بهتر زمان انتخاب یکی بر دیگری باید کاملا شباهت ها و تفاوت های هیدروکسید سدیم و هیدروکسید پتاسیم را درک کنید .

شباهت های هیدروکسید سدیم و هیدروکسید پتاسیم 

هیدروکسید سدیم و هیدروکسید پتاسیم هر دو بازهایی بسیار خورنده و قوی هستند . هر دو با اتصال یونی یک فلز قلیایی به یک گروه هیدروکسید تشکیل می شوند . از میان تمام ترکیبات گروه هیدروکسید ، این دو ماده از نظر شیمیایی بیشترین شباهت را به هم دارند .

این شباهت های شیمیایی قوی به آن ها این امکان را می دهد که به راحتی در مقابل یکدیگر قرار گیرند و به نحوی رغیب یکدیگر شوند ، بر این اساس واکنش های شیمیایی آن ها به طرز چشمگیری مشابه است . از آنجا که هیدروکسید سدیم و هیدروکسید پتاسیم هر دو پایه قوی هستند با آزاد سازی گرما به آب واکنش نشان می دهند ، بنابراین هر دو به شدت گرما زا هستند .

شباهت شیمیای آن ها به یک شباهت فیزیکی نیز منجر می شود و اینگونه است که بصورت جامد هر دو پودر یا پوسته سفید هستند و در زمان حل شدن می توان از آن ها به عنوان محلول آبی استفاده کرد . 

تا اینجا از شباهت های هیدروکسید سدیم و هیدروکسید پتاسیم گفتیم ، اما باید این را هم بدانید که این دو ماده اگر چه بسیار به یکدیگر شبیه هستند اما دارای تفاوت های اساسی نیز می باشند که به بررسی آن می پردازیم .

تفاوت هیدروکسید سدیم و هیدروکسید پتاسیم 

برای شروع پتاسیم و سدیم هر کدام از تعداد متفاوتی پروتون تشکیل شده اند ، سدیم 11 پروتون و پتاسیم 19 پروتون ، به همین ترتیب فلز موجود در هیدروکسید سدیم سبک تر از هیدروکسید پتاسیم است این امر باعث می شود وزن های اتمی آنها به ترتیب 39/997 گرم در مول و 56/106 گرم در مول باشد . اما اختلاف آنها در واقع از سطح مولوکولی شروع می شود ، به این معنی که مولوکول های روغن را سریعتر از هیدروکسید سدیم می رساند .این امر باعث می شود هیدروکسید پتاسیم برای صابون هایی که نیاز به از بین بردن اجتماع روغن دارند گزینه مناسبی باشد .

واکنش ان ها نیز کمی متفاوت است ، این دو ماده هنگام واکنش با آب گرما آزاد می کنند اما ترکیب شیمیایی هیدروکسید پتاسیم نسبت به هیدروکسید سدیم با اینکه طی واکنش با اسید ها گرمای بسیاری تولید می کند اما به نسبت سدیم هیدروکسید هنگام قرار گرفتن در معرض آب گرمای کمتری ایجاد خواهد کرد .

به دلیل هزینه های تولید ، هیدروکسید پتاسیم به طور کلی گرانتر از هیدروکسید سدیم است ، هیدروکسید سدیم با استفاده از کلرید سدیم تولید می شود که به آن نمک ساده سفره می گویند ، در حالی که از یک ترکیب پر هزینه برای تولید هیدروکسید پتاسیم استفاده می گردد . لیکن در هر صورت آمار و ارقام تولیدات جهانی حاکی از این است که تولیدات سدیم هیدروکسید تقریبا 100 برابر پتاسیم هیدروکسید تولید می شود و اکثریت تولیدکنندگان و مصرف کنندگان به دلایل گفته شده از سدیم هیدروکسید استفاده می کنند .  سپاس از شما که با پرک شیمی همراه بودید .

منبع : واحد تحقیق و توسعه

 مطالعه مقالات زیر به شما پیشنهاد می گردد 

♦ 3 کاربرد معمول و مهم هیدروکسید سدیم

♦ کنترل خوردگی توسط هیدروکسید سدیم ( NaoH )

♦ 3 مورد از رایج ترین خواص سود پرک یا هیدروکسید سدیم